Theo Nghị quyết 93/2015/QH13, trường hợp NLĐ tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần.
Ngoài ra, một số đối tượng khác cũng được hưởng BHXH một lần theo quy định tại điều 60 Luật BHXH, đó là: Người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH; Người lao động ra nước ngoài để định cư; Người lao động đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế cũng được giải quyết chế độ BHXH một lần; quân nhân, công an khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014; 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Nếu người lao động nhận BHXH một lần thì sẽ chịu thiệt thòi, mất đi 0,64 tháng lương cho mỗi năm làm việc
Với những trường hợp đóng chưa đủ 1 năm thì tiền BHXH 1 lần bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Nếu thời gian đóng lẻ tháng thì từ 1 - 6 tháng được tính là nửa năm, từ 7 - 11 tháng được tính là 1 năm. Trường hợp tính đến trước 1-1-2014 mà thời gian đóng có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn từ 1-1-2014 trở đi (khoản 4, điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH).
Theo quy định của pháp luật hiện hành, tổng mức đóng bảo hiểm hưu trí là 22% mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH của người lao động. Trong đó, người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%, có nghĩa tổng mức đóng vào quỹ BHXH hằng năm bằng 2,64 tháng lương. Nếu người lao động hưởng BHXH một lần thì chỉ được thanh toán bằng 2 tháng lương cho 1 năm tham gia BHXH.
Như vậy, quỹ BHXH không hề bị ảnh hưởng nhưng người lao động chịu thiệt thòi, mất đi 0,64 tháng lương mỗi năm.
