Việc định giới sớm cho người liên giới tính đang còn tranh cãi
BS Nguyễn Tấn Thủ (cố vấn kỹ thuật tại Phòng khám Nhà Mình) khẳng định, việc định giới sớm cho người liên giới tính đang còn tranh cãi bởi tính đạo đức của nó, quan điểm về đa dạng giới trao quyền định giới cho bản thân người liên giới tính. Trong khi đó, can thiệp sớm lại dựa trên lựa chọn của người xung quanh họ (bởi về mặt dân sự, một đứa trẻ chưa đủ đưa ra quyết định đầy đủ dựa trên hiểu biết).
Cơ chế xác định giới vẫn còn có những khoảng trống trong bằng chứng, điều đó nói lên rằng "chưa chắc đứa trẻ được định giới sớm sẽ phát triển theo giới tính ấy, kể cả khi nó được nuôi dạy và định hướng theo giới tính được chọn". Tuy vậy, trong những tình huống đặc điểm giới tính quá sai biệt, trẻ có thế cảm thấy đau khổ bởi sự khác biệt và khi đó, can thiệp được cho là cần thiết...
"Tôi nhớ khoảng vài năm trước, trong một phiên thảo luận về người chuyển giới, một cô bác sĩ ở bệnh viện Phụ sản lớn nêu ý kiến "nên làm xét nghiệm đánh giá đáp ứng androgen cho trẻ để xác định một đứa trẻ liên giới tính và hướng đến can thiệp sớm". Lúc đó, tôi đã phản biện về ý muốn can thiệp sớm như vậy có thể là không phù hợp và có thể dẫn tới nhiều đau khổ hơn cho đứa trẻ nọ. Nhất là bối cảnh Việt Nam không có một nền tảng tư vấn và hỗ trợ tâm lý xã hội đầy đủ cho trẻ...", chuyên gia kể.
Nếu có phẫu thuật cho người liên giới tính cũng chỉ là phẫu thuật tái tạo cơ quan sinh dục hay hiếm hơn là phẫu thuật loại bỏ tuyến sinh dục (nếu có cả hai tuyến sinh dục)
Điều này có nghĩa là, phẫu thuật cho người liên giới tính đơn giản là phẫu thuật lại cơ quan sinh dục, phẫu thuật tái tạo lại cơ quan sinh dục hoặc tuyến sinh dục theo hướng được xác định là đầy đủ hơn. Ở đây cần phải nhấn mạnh, người liên giới tính được tạo hình cơ quan sinh dục bên ngoài, còn bản chất các rối loạn di truyền hay hormone nếu có thì không thay đổi được nếu chỉ can thiệp phẫu thuật.
Khi tiến hành phẫu thuật cho người liên giới tính, BS Thủ cho biết, điều này cũng tương tự với người chuyển giới. Tức là, các bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật định giới (xác định lại giới tính của người này). Tuy nhiên, quan điểm y học hiện nay thì các phẫu thuật định giới không làm thay đổi giới tính sinh học, tức là không biến con trai thành con gái và ngược lại..
Theo BS Thủ, phẫu thuật xác định lại giới tính tức là định lại hướng phát triển giới tính và giới cho đứa trẻ đó. Vậy, vấn đề đặt ra tiếp theo ở đây là việc phẫu thuật hay can thiệp sớm thì sẽ đem lại lợi ích gì cho đứa trẻ?
Đối với những đứa trẻ được can thiệp sớm, theo quan điểm của BS Thủ chủ yếu là do người lớn đưa ra định kiến, áp lực làm cho nó thay đổi.
"Tôi không chắc chắn điều này có lợi. Vì có thể, bạn – những người làm cha làm mẹ xác định con mình là nam nhưng trong đầu nó, vào thời điểm ở tuổi đó, nó chưa biết được thực ra mình là nam hay nữ. Rõ ràng phải đợi một đứa trẻ thuộc liên giới tính lớn hơn nữa thì nó mới có thể xác định được giới tính của chính mình", BS Thủ nói.
Thực ra, việc phẫu thuật sớm cho người liên giới tính cũng có lợi ích nhất định trong một số trường hợp như trẻ bị bức bối, bị đau khổ vì mọi người xung quanh bàn tán, chê cười… Việc can thiệp sớm sẽ giúp đứa trẻ thuộc nhóm liên giới tính hòa nhập với cộng đồng, bắt nhịp cuộc sống như trẻ mơ ước.
Tuy nhiên, đối với những đứa trẻ được can thiệp sớm, theo quan điểm của BS Thủ chủ yếu là do người lớn đưa ra định kiến, áp lực làm cho nó thay đổi. Trẻ thuộc nhóm liên giới tính có thể can thiệp sớm hoặc muộn tùy thuộc vào gia đình của trẻ, tình trạng hiện tại của trẻ…
"Chưa kể, tình trạng y học hiện tại còn hạn chế dù là can thiệp trên gen, nhiễm sắc thể hoặc cơ chế hormone còn rất hạn chế. Do đó, chúng ta cần hướng tới mục tiêu cao cả là dung hòa y học và can thiệp nền tảng giáo dục", BS Thủ khẳng định.
Muốn dung hòa giữa y học và can thiệp nền tảng giáo dục thì xã hội, nhà trường và gia đình cần phải ghi nhớ:
Đứa trẻ thuộc liên giới tính sẽ có nhu cầu phẫu thuật nhưng không nên đặt ra quan điểm cho bố mẹ, cho đứa trẻ… vì bạn không thể biết đứa trẻ đó sau này lớn lên có thực sự hạnh phúc trong giới tính được lựa chọn hay không.
⁃ Tạo nền tảng không gian cho đứa trẻ sống một cách an toàn và hạnh phúc
- Nói với trẻ rằng chấp nhận bản thân là điều quan trọng nhất.
- Trong bối cảnh xã hội, gia đình, bạn bè cần có kiến thức nhìn nhận đúng, truyền thông đúng hướng đến sự cởi mở và chấp nhận
- Tư vấn trực tiếp cho trẻ để trẻ không bị tổn thương.
Đứa trẻ thuộc liên giới tính sẽ có nhu cầu phẫu thuật nhưng không nên đặt ra quan điểm "bắt buộc phải phẫu thuật" cho bố mẹ, cho đứa trẻ… vì bạn không thể biết đứa trẻ đó sau này lớn lên có thực sự hạnh phúc trong giới tính được lựa chọn hay không.
"Giới tính chỉ là một phần, không phải là tất cả để một đứa bé hạnh phúc. Việc can thiệp phẫu thuật có thể làm tổn thương đứa trẻ cả về trước mắt cũng như lâu dài. Giới tính không chỉ là khía cạnh của y học mà còn là con người, sự hạnh phúc đến từ cảm nhận của bản thân. Nếu thừa nhận sự đa dạng của thế giới sinh vật thì đây không còn là vấn đề gì khó khăn nữa", chuyên gia nhấn mạnh.