Theo báo cáo, hiện nay, hầu hết các trang thiết bị y tế kỹ thuật cao như: máy chụp cắt lớp vi tính (CT-scanner), máy chụp cộng hưởng từ (MRI), máy siêu âm doppler màu đều không có đủ 3 báo giá theo quy định để thực hiện đấu thầu mua sắm mới trang thiết bị y tế và sửa chữa, bảo trì.
Thực tế trên đang ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng khám chữa bệnh. Bệnh viện thường xuyên trong trạng thái thiếu trang thiết bị y tế, thiết bị hư hỏng không sửa chữa được, phải chuyển bệnh nhân đến cơ sở khác để thực hiện kỹ thuật, gây rất nhiều khó khăn, phiền toái cho người bệnh.
Hiện nay có rất nhiều trang thiết bị y tế, hóa chất và vật tư y tế tiêu hao thiết yếu trong điều trị, trong quá trình triển khai xây dựng giá gói thầu, Bệnh viện Chợ Rẫy không thể nhận được đầy đủ 3 báo giá trên địa bàn, và cũng không thu thập được báo giá trên địa bàn khác.
Bác sĩ Nguyễn Tri Thức - Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy.
Vấn đề này đã gây rất nhiều trở ngại cho công tác điều trị và cấp cứu bệnh nhân. Nếu bệnh viện tiếp tục chờ đợi 3 báo giá thì bệnh viện không thể xây dựng được giá gói thầu, từ đó chắc chắn bệnh viện sẽ tạm ngưng hoạt động vì không đủ hóa chất để xác định chẩn đoán và không đủ vật tư y tế tiêu hao để điều trị cho người bệnh.
Về số lưu hành, giấy phép nhập khẩu của trang thiết bị y tế, bệnh viện cho rằng, hiện nay hầu hết không còn hiệu lực nên ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác điều trị người bệnh. Các nhà thầu không thể nhập khẩu được trang thiết bị y tế để cung ứng cho bệnh viện, đặc biệt là hóa chất xét nghiệm khí máu, xét nghiệm chẩn đoán nhồi máu cơ tim…
Phía bệnh viện cho rằng, trang thiết bị y tế (bao gồm cả vật tư y tế, hóa chất) là một loại hàng hóa đặc thù của ngành y tế, liên quan trực tiếp đến tính mạng của người bệnh, do đó cần phải được qui định cụ thể, đầy đủ, rõ ràng, công khai, kịp thời để đáp ứng nhu cầu điều trị cho người bệnh.
Không thể mua sắm, sửa chữa trang thiết bị y tế
Theo Bệnh viện Chợ Rẫy, quản lý giá trang thiết bị y tế đã được quy định tại Điều 43, 44, 45 Nghị định 98 năm 2021 của Chính phủ về quản lý trang thiết bị y tế.
Tuy nhiên, trong thực tế việc kê khai và công khai giá trang thiết bị y tế chưa thực hiện đầy đủ chi tiết cấu hình, tính năng. Hơn nữa, giá kê khai của trang thiết bị y tế chưa được kiểm soát nên có tình trạng giá kê khai cao hơn rất nhiều so với giá bán thực tế, dẫn đến bệnh viện không thể xác định giá trị thật của trang thiết bị y tế để xây dựng giá gói thầu mua sắm.
Đối với sửa chữa, bảo trì, linh kiện thay thế trang thiết bị y tế chưa có quy định cụ thể, chưa được quản lý giá, chưa có quy định kê khai, công khai giá. Trong khi việc vận hành trang thiết bị y tế luôn đòi hỏi phải mua sắm linh kiện thay thế sửa chữa, bảo trì dẫn đến bệnh viện không xác định được giá gói thầu để mua sắm sửa chữa.
Thực tế, từ ngày 1/1/2022, khi Nghị định 98 năm 2021 có hiệu lực thi hành đến nay, việc thu thập đầy đủ các báo giá cũng như tham khảo giá kê khai, công khai trên cổng thông tin đấu thầu quốc gia gặp rất nhiều khó khăn.
Theo đó, hầu hết các trang thiết bị y tế kỹ thuật cao như: Máy chụp cắt lớp vi tính (CT-scanner), máy chụp cộng hưởng từ (MRI), máy siêu âm doppler màu… đều không có đủ 3 báo giá theo quy định để thực hiện đấu thầu mua sắm mới trang thiết bị y tế, cũng như sửa chữa bảo trì.
Điều này ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến chất lượng khám chữa bệnh cho bệnh nhân, bởi Bệnh viện Chợ Rẫy thường xuyên trong trạng thái thiếu trang thiết bị y tế, thiết bị hư hỏng không sửa chữa được. Do đó, bệnh viện phải chuyển bệnh nhân đến cơ sở khác để thực hiện gây rất nhiều khó khăn, phiền toái cho người bệnh.
Bệnh nhân phải tự mua thiết bị y tế
Theo ghi nhận của phóng viên, không chỉ ở bệnh viện Chợ Rẫy, các bệnh viện khác như Thống Nhất, 115, 175, Chấn thương chỉnh hình, Viện Pasteur... đều vướng ở thủ tục tham gia đấu thầu để mua sắm thiết bị y tế và thuốc. Bệnh nhân N.Đ.T. (48 tuổi, Gò Vấp) cho biết, vừa qua anh mổ xoang ở bệnh viện Chợ Rẫy, sau khi làm các thủ tục xong lên phòng để chuẩn bị mổ thì y tá báo thiếu thiết bị mổ, thế là anh T. phải tự đi mua bên ngoài để đem vào cho bác sĩ tiến hành phẫu thuật. "Mặc xong đồ mổ, vào phòng chuẩn bị gây tê để mổ thì y tá báo thiếu dao mổ vào một số dụng cụ y khoa. Thế là tôi phải thay lại quần áo và tự đi ra ngoài để mua thiết bị đem vào cho bác sĩ tiến hành phẫu thuật. Đối với những bệnh nhẹ thì người bệnh có thể tự đi mua thiết bị y tế được chứ trường hợp cấp cứu thì không biết bệnh viện phải xử lý như thế nào", anh T. bức xúc.
Bệnh viện Chợ Rẫy có nguy cơ tạm ngưng hoạt động vì không đủ hóa chất để xác định chẩn đoán và không đủ vật tư y tế tiêu hao để điều trị cho người bệnh nếu tiếp tục chờ 3 báo giá.
Cũng như anh T., chị N.T.T.A. (35 tuổi, ở quận 12) chia sẻ, trường hợp dở khóc dở cười của mình, chị bị tai nạn xe bị đứt dây chằng gối phải nhập viện để tiến hành phẫu thuật ở bệnh viện Thống Nhất. Được bố trí sắp xếp xong phòng mổ và chuẩn bị gây tê tủy sống. Lúc này, bác sĩ hỏi y tá dao mổ và một số thiết bị đâu. Y tá thản nhiên trả lời là không có. Thế là kíp mổ phải dừng lại và thông báo cho người nhà của chị A. đi mua dụng cụ y khoa. Chị A. nói "mua dụng cụ y khoa và thuốc bên ngoài hết hơn 45 triệu, lẽ ra tiền này là bảo hiểm y tế chi nhưng giờ bệnh viện không mua sắm trang thiết bị và thuốc được nên người bệnh phải tự chịu. Như vậy người bệnh bị thiệt thòi nhiều và không được chăm sóc sức khỏe tốt nếu như khó khăn này không được giải quyết sớm".
"Mấy tuần qua tôi chạy mấy chục cây số xuống Viện Pasteur cho con chích ngừa mà buộc phải quay về vì không có thuốc. Làm ơn có giải pháp nhanh chóng đi, nhiều người bệnh không chờ đấu thầu được đâu". chị H. nói.
Bệnh viện Chợ Rẫy kiến nghị
Trước khó khăn hiện tại, Bệnh viện Chợ Rẫy kiến nghị lãnh đạo Bộ Y tế chỉ đạo các Vụ, Cục khẩn trương thực hiện sửa đổi, bổ sung Nghị định 98 năm 2021 để giải quyết các vướng mắc, khó khăn hiện nay để các bệnh viện có thể triển khai được công tác đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế.
Cụ thể là quản lý giá trang thiết bị y tế (bao gồm cả vật tư y tế, hóa chất…), linh kiện thay thế sửa chữa, bảo trì… phải đảm bảo tính công khai, khách quan với giá trị thực của thiết bị, phải có cơ quan kiểm soát và chịu trách nhiệm việc kê khai và công khai giá.
Khẩn trương cấp mới (cấp lại/gia hạn số lưu hành) giấy phép nhập khẩu được quy định tại Nghị định 98 năm 2021 để nhanh chóng có vật tư y tế, hóa chất phục vụ điều trị người bệnh.
Về lâu dài, Bệnh viện Chợ Rẫy kiến nghị cần thiết xây dựng luật Đấu thầu riêng cho ngành y tế hoặc bổ sung chương đấu thầu cho ngành y tế trong luật Đấu thầu.
Trước nguy cơ ngừng hoạt động, Bệnh viện Chợ Rẫy đãcó văn bản số 354/BVCR-ĐVĐT ngày 13-2-2023 gửi Bộ Y tế, Bộ Tài chính để xin hướng dẫn cụ thể các căn cứ thực tế mà bệnh viện thu thập được có đủ cở sở để xây dựng giá gói thầu nhưng vẫn chưa được sự trả lời hướng dẫn từ các Bộ.