Chia sẻ từ Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (BV ĐHYD TPHCM) trường hợp người bệnh N.T.L (46 tuổi, ngụ tại Tân Phú). Anh L. có tiền sử cao huyết áp do di truyền và phải điều trị bằng thuốc trong nhiều năm qua. Trong lúc làm việc, anh L. đột ngột bị méo mặt, nói đớ. Anh được đưa đến cấp cứu tại BV ĐHYD TPHCM. Quy trình cấp cứu đột quỵ được kích hoạt, anh L. được can thiệp trong vòng 20 phút. May mắn được đưa vào viện can thiệp kịp thời, người bệnh phục hồi nhanh chóng, tiếp tục được theo dõi tại Đơn vị Đột quỵ để phục hồi chức năng và phòng ngừa đột quỵ tái phát. Đến nay anh L. đã gần như quay trở lại cuộc sống bình thường.
Các yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ
TS BS. Nguyễn Bá Thắng - Trưởng Trung tâm khoa học Thần kinh, Trưởng Đơn vị Đột quỵ BV ĐHYD TPHCM cho biết, huyết áp cao là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến tình trạng đột quỵ ở người bệnh. Bệnh lý này làm tăng áp lực máu đến tim, thúc đẩy xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim - mạch vành, đặc biệt là tình trạng tổn thương các động mạch xuyên nhỏ. Theo đánh giá, khoảng 77% trường hợp đột quỵ lần đầu có liên quan đến tình trạng tăng huyết áp. Bằng cách kiểm soát tốt yếu tố huyết áp, nguy cơ đột quỵ có thể giảm 35 - 40%.
Huyết áp cao là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến tình trạng đột quỵ ở người bệnh.
Các bệnh về tim cũng là yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ đáng chú ý. Rung nhĩ là bệnh lý tim mạch có nguy cơ gây đột quỵ cao nhất, chiếm khoảng 50% số ca bệnh. Ngoài ra còn có hẹp van tim, suy tim, van cơ học, nhồi máu cơ tim. Người bệnh đột quỵ do các bệnh lý tim mạch có nguy cơ tái phát đột quỵ cao. Tuân thủ điều trị và xây dựng kế hoạch dự phòng từ sớm chính là chìa khóa để ngăn ngừa tình trạng này.
Người bệnh đái tháo đường cũng nằm trong nhóm đối tượng có nguy cơ đột quỵ tăng cao, gấp 2 - 6 lần so với người bệnh thông thường. May mắn thay, đái tháo đường là yếu tố có thể điều chỉnh được. Do đó, kiểm soát tốt tình trạng bệnh có thể làm giảm đáng kể tỷ lệ đột quỵ.
Theo BS CKII. Nguyễn Đức Thành - Trưởng khoa Phục hồi chức năng BV ĐHYD TPHCM, nguy cơ đột quỵ cũng có thể bắt nguồn từ lối sống sinh hoạt kém lành mạnh. hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, chế độ ăn uống nhiều đường, dầu mỡ, cay nóng hay thói quen ít vận động, tình trạng căng thẳng kéo dài đều là các yếu tố lối sống dễ gây khởi phát đột quỵ. Đó cũng là lý do tại sao người bệnh đột quỵ ngày càng “trẻ hóa”. Để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ cũng như ngăn ngừa tái phát, người bệnh cần tuân thủ điều trị bệnh lý nền, kiểm soát tốt các yếu nguy cơ do lối sống và tham gia các buổi phục hồi chức năng.
Phục hồi chức năng cho người bệnh đột quỵ
Theo BS CKII. Nguyễn Đức Thành - Trưởng khoa Phục hồi chức năng BV ĐHYD TPHCM, việc phục hồi chức năng cho người bệnh cần được thực hiện sớm nhất có thể, đều đặn và kéo dài nhiều năm. Tùy vào thể trạng của người bệnh, Bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp các phương pháp gồm: vật lý trị liệu, hoạt động trị liệu, ngôn ngữ trị liệu, sử dụng các dụng cụ trợ giúp và huấn luyện người bệnh tự chăm sóc bản thân. Việc phục hồi chức năng không chỉ giúp người bệnh thích nghi với những trở ngại do các di chứng, dần quay trở lại với cuộc sống bình thường, phòng ngừa các biến chứng mà còn đề cao vai trò của người thân trong việc hỗ trợ, đồng hành và động viên người bệnh.
TS BS. Nguyễn Bá Thắng chia sẻ, tại BV ĐHYD TPHCM đã thành lập Đơn vị Đột quỵ với sự phối hợp chặt chẽ đa chuyên khoa nhằm mang đến cho người bệnh phương pháp điều trị toàn diện.
Quá trình phục hồi chức năng ở người bệnh đột quỵ nên được tiến hành càng sớm càng tốt. 6 tháng đầu sau cơn đột quỵ được đánh giá là “khoảng thời gian vàng” của quá trình phục hồi. Tùy thuộc vào những chuyển biến của người bệnh mà quá trình này có thể kéo dài trong vài tháng, vài năm, thậm chí là cả cuộc đời.
TS BS. Nguyễn Bá Thắng chia sẻ, tại BV ĐHYD TPHCM đã thành lập Đơn vị Đột quỵ với sự phối hợp chặt chẽ đa chuyên khoa nhằm mang đến cho người bệnh phương pháp điều trị toàn diện. Ngay khi người bệnh được đưa tới bệnh viện, quy trình cấp cứu đột quỵ sẽ được kích hoạt. Tại Bệnh viện, quá trình phục hồi chức năng sẽ được xây dựng dựa trên những chuyển biến của người bệnh đột quỵ ngay sau khi cấp cứu. Từ đó, đưa ra những phương pháp cải thiện chức năng phù hợp thể trạng, giúp người bệnh thích ứng nhanh với những thay đổi của cơ thể, sớm quay trở lại cuộc sống hàng ngày.