Vào ngày 1/3, 1 ngày sau khi Mỹ ghi nhận ca tử vong đầu tiên do Covid-19, anh em Matt và Noah Colvin đã lái chiếc xe SUV màu bạc đi khắp nơi để tìm mua nước rửa tay. Họ đi vòng quanh Chattanooga (Tennessee), "vét sạch" nước rửa tay tại các cửa hàng, siêu thị Dollar Tree, Walmart, Staples và Home Depot.
Trong 3 ngày tiếp theo, Noah đã đi hơn 2.000km từ Tennessee đến Kentucky, lấp đầy chiếc xe tải U-Haul với hàng nghìn chai nước rửa tay và khăn lau kháng khuẩn, chủ yếu đến từ các cửa hàng đồng giá 1 USD ở những nơi hẻo lánh.
Trong khi đó, Matt ở nhà, gần Chattanooga, chuẩn bị cho dọn kho chứa cho toàn bộ số khăn lau, nước rửa tay mà họ đã mua và bắt đầu đăng bán trên Amazon. Matt cho biết anh đã đăng bán 300 chai nước rửa tay và ngay lập tức bán được với giá 8-70 USD/chai, cao hơn nhiều so với mức giá ban đầu.
Kho hàng của anh em nhà Colvin.
Ngày hôm sau, Amazon đã dỡ các sản phẩm của 2 anh em cùng hàng nghìn mặt hàng khử trùng, khăn lau và khẩu trang khỏi trang web. Công ty này thậm chí còn đình chỉ hoạt động buôn bán của những người kinh doanh sản phẩm trên và cảnh báo nhiều người khác nếu họ "độn giá" thì tài khoản sẽ bị xoá vĩnh viễn. Ebay sau đó cũng thực hiện động thái tương tự, thậm chí còn nghiêm ngặt hơn, cấm mọi hoạt động bán khẩu trang hoặc nước rửa tay trên nền tảng.
Giờ đây, trong khi hàng triệu người trên khắp nước Mỹ đang "truy lùng" nước rửa tay trong vô vọng, thì anh em nhà Colvin lại đang "ngẩn ngơ" với 17.700 chai mà không biết bán cho ai. Noah chia sẻ: "Đây thật sự là một ‘đòn’ đau đối với chúng tôi. Từ tình thế có thể giúp gia đình giàu có hơn. Bây giờ chúng tôi phải làm gì với những thứ này?"
Nghề đầu cơ của thế kỷ 21
Các trang thương mại trực tuyến như Amazon và eBay đã tạo ra một ngành công nghiệp đang đi lên trong đó có những người bán độc lập. Họ bán các mặt hàng giảm giá, hoặc khó tìm ở các cửa hàng vật lý để bán cho khách hàng toàn thế giới.
Họ được gọi là những người bán lẻ trên mạng – một nghề trong thế kỷ 21. Họ có thể bán tất cả mọi thứ từ loại ngũ cốc hiếm cho tới món đồ chơi nổi tiếng một thời Fingerling Monkeys. Những người săn hàng giá rẻ này tìm kiếm mọi thứ mà họ có thể bán vào đúng thời điểm có thể đẩy giá lên cao. Ở những tuần gần đây, họ đã tìm thấy cơ hội có một không hai, đó là đại dịch Covid-19.
Khi thấy những mặt hàng được tìm kiếm nhiều nhất trên Amazon, là những từ khoá như "Purell", "khẩu trang N95" và "khăn lau Clorox", họ sẽ làm điều đã được học: Thu gom hết những mặt hàng này và bán ra với giá cao gấp vài lần.
Ban đầu, chiến lược này đã phát huy hiệu quả. Theo phân tích của New York Times, trong vài tuần, giá của những sản phẩm thuộc top tìm kiếm như nước rửa tay, khẩu trang, khăn lau trên Amazon tăng vọt. Dữ liệu từ Jungle Scout – công cụ theo dõi giá cả trên Amazon, cho thấy cả Amazon và những bên bán hàng thứ 3 như anh em nhà Colvin đều nâng giá sản phẩm. Sau đó, những công ty này đã hứng chịu chỉ trích nặng nền từ phía các nhà lập pháp và khác hàng. Họ phải hạ giá sản phẩm và đưa ra biện pháp ngăn chặn tình trạng đầu cơ trục lợi.
Noah đang di chuyển hàng từ kho lên xe để vận chuyển.
Anh em nhà Colvin bắt đầu bán hàng trên Amazon từ năm 2015, họ đã thu về khoản lợi nhuận lên đến 6 con số nhờ bán giày Nike, đồ chơi cho thú cưng và những món đồ theo xu hướng. Hồi tháng 2, khi đọc được những thông tin về việc Covid-19 bùng phát ở Trung Quốc, Colvin đã nhận thấy đây là một "cơ hội vàng". Một công ty gần nhà họ đang bán 2.000 hộp sản phẩm y tế, hàng tồn từ 1 công ty đã phá sản. Mỗi hộp trong đó có 50 chiếc khẩu trang, 4 chai nước rửa tay nhỏ và 1 chiếc nhiệt kế, có giá 5 USD/hộp. Anh em nhà Colvin mặc cả xuống còn 3,50 USD và mua toàn bộ số đó.
Họ nhanh chóng bán được toàn bộ 2.000 hộp trên eBay, với mức giá 40-50 USD/hộp, đôi lúc mức giá còn cao hơn. Anh từ chối tiết lộ về khoản lợi nhuận trên nhưng cho biết con số đó là đáng kể. Sự thuận lợi đó khiến 2 anh em càng muốn tiếp tục. Khi nhận thấy tâm lý hoảng loạn đang gia tăng trong cộng đồng, họ nhanh chóng "gom hàng" nước rửa tay và khăn lau.
Anh em nhà Colvin không phải là trường hợp duy nhất ở Mỹ.
Chris Anderson – một người bán hàng trên Amazon ở trung tâm Pennsylvania, cho biết anh và một người bạn đã đi khắp Ohio để mua 10.000 chiếc khẩu trang. Họ sử sụng phiếu giảm giá để mua các gói 10 chiếc khẩu trang với 15 USD, sau đó bán lại với giá 40-50 USD. Sau khi Amazon thực hiện động thái mạnh tay, anh cho biết anh đã thu được lợi nhuận khoảng 25.000 USD. Anderson hiện đang giữ 500 hộp khăn lau kháng khuẩn sau khi bị Amazon chặn tài khoản vì "độn giá" sản phẩm.
Eric – một tài xế xe tải ở Ohio, cho biết anh đã gom được 10.000 chiếc khẩu trang. Ban đầu, Eric mua với giá 20 USD/hộp 10 và bán lại với giá gần 80 USD/hộp, một số còn bị "độn" lên tới 125 USD. Anh chia sẻ: "Thậm chí với giá 125 USD, các hộp khẩu trang vẫn được bán ngay lậpp tức." Eric ước tính anh đã lãi khoảng 35.000-40.000 USD. Còn hiện tại, anh đang có hơn 1.000 chiếc khẩu trang được đặt hàng nhưng không biết phải làm gì với chúng.
Cái kết đắng cho việc đầu cơ trục lợi
Hiện tại, các văn phòng chưởng lý ở California, Washington và New York đang điều tra về tình trạng tăng giá quá mức, trục lợi từ dịch Covid-19. Luật kiểm soát giá của California cấm người bán nâng giá cao lên hơn 10% sau khi giới chức ban bố tình trạng khẩn cấp. New York cũng cấm người bán tính mức giá cao quá mức trong tình trạng khẩn cấp.
Bang Tennessee, nơi anh em Colvin sinh sống, cũng có luật cấm trục lợi, ngăn chặn các hành vi "nâng giá một cách vô lý đối với các mặt hàng và dịch vụ thiết yếu, bao gồm xăng dầu, để đối phó với thảm hoạ." Hôm 14/3, văn phòng tổng chưởng lý Tennessee cho biết đã cử nhân viên điều tra đến nhà Colvin để đưa thư cảnh báo và điều tra về vụ việc.
2 anh em Colvin không tin rằng họ đã "độn giá" sản phẩm. Họ bán 2 chai Purell với giá 20 USD, khi mua vào là 1 USD, nhưng trong đó đã bao gồm tiền công, phí trả cho Amazon và 10 USD phí vận chuyển theo quy định. Họ cho rằng mình đang giúp đáp ứng nguồn cung theo nhu cầu.
Về kho đồ đang tích trữ, họ cho biết sẽ bán cho người dân địa phương. Tuy nhiên, khi câu chuyện được đăng tải trên New York Times vào hôm 14/3, anh em nhà Colvin đã thay đổi quyết định và sẽ tìm cách quyên góp tất cả các sản phẩm đã tích trữ.
Tham khảo New York Times
