Độc đáo chợ cá nửa đêm mới mở bên phá Tam Giang - Cầu Hai
Chợ Đồi 30 ở thôn Trung Chánh (xã Lộc Điền, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế) khá đặc biệt, phải đến nửa đêm mới mở và chỉ hoạt động trong vòng 2 tiếng đồng hồ.
Thôn Trung Chánh (Lộc Điền, Phú Lộc) nằm dọc bên bờ đầm Cầu Hai thuộc hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai của tỉnh Thừa Thiên Huế. Theo lãnh đạo xã Lộc, người dân thôn Trung Chánh trước đây đa phần là dân thuỷ diện, sống lênh đênh trên đầm Cầu Hai và khu vực hạ lưu sông Truồi. Sau khi cơn bão Cecil đổ bộ vào đất liền khu vực Trung Trung Bộ đêm 15 rạng sáng 16/10/1985 gây thiệt hại nặng nề, chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế đã quyết định đưa những cư dân thuỷ diện lên bờ định cư, ổn định cuộc sống, trong đó có người dân thôn Trung Chánh
Do truyền thống lịch sử sống lênh đênh trên con nước hệ đầm phá lớn nhất khu vực Đông Nam Á, nghề nghiệp chính của cư dân thôn Trung Chánh là đánh bắt, khai thác nguồn thợi thuỷ hải sản trên đầm Cầu Hai và các vùng nước lân cận
Theo khảo sát của ngành thủy sản, vùng đầm phá Tam Giang - Cầu Hai có tới 921 loài động, thực vật, trong đó có 230 loài cá tôm, là nguồn sinh kế của khoảng 410 nghìn cư dân sinh sống trên sông nước và ven bờ đầm phá. Đáng chú ý, ở phá Tam Giang - Cầu Hai hiện còn rất nhiều loài thủy sản được coi là đặc hữu, quý hiếm có giá trị thương phẩm cao như cá hồng, mú, đối, nâu, dìa…
Tại đây, cũng có đến hàng trăm loài sinh vật đáy, trong đó đáng chú ý nhất là các loài tôm, cua, hàu, ngao, xìa, vẹm, điệp… Với nguồn lợi thủy sản (NLTS) đa dạng và phong phú như vậy, hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai đã nuôi sống hàng vạn hộ dân ở 45 xã thuộc 4 huyện (Phú Lộc, Phú Vang, Quảng Điền, Phong Điền) và thị xã Hương Trà của tỉnh Thừa Thiên Huế.
Với người dân thôn Trung Chánh cũng vậy, họ được hưởng lợi rất lớn từ nguồn thuỷ sản phong phú, đa dạng của đầm Cầu Hai
Như nhiều nơi khác, khi các sản phẩm thuỷ sản trở thành hàng hoá, trong đó có nhiều loại là đặc sản, người dân Trung Chánh cần có 1 khu chợ để trao đổi, mua bán và thế là chợ Đồi 30 dần dần hình thành. Từ điểm bán lẻ tự phát ban đầu, chợ cá Đồi 30 dần trở nên nổi tiếng, thu hút người bán, kẻ mua ở khắp nơi đổ về giao dịch. Sở dĩ nó mang tên chợ Đồi 30 là vì khu chợ này nằm dưới chân Đồi 30. Theo phân loại chợ của UBND huyện Phú Lộc, chợ Đồi 30 hiện nay là chợ hạng 2 và là 1 trong 2 chợ chính của xã Lộc Điền, bên cạnh trợ Truồi
Điều thú vị của chợ Đồi 30 nằm ở chỗ, chợ chỉ hoạt động khoảng 2 tiếng đồng hồ vào ban đêm, từ khoảng 23h30 đêm hôm trước đến 1h30 rạng sáng ngày hôm sau
Theo các ngư dân địa phương, vào khoảng 18h tối hàng ngày, họ sẽ cho ghe, thuyền xuất bến ra vùng đầm phá để bủa lưới, ngư cụ đánh bắt thuỷ sản. Đến khoảng 23h sẽ thu lưới và đem tôm, cá vào chợ Đồi 30 để bán cho các tiểu thương, thương lái
Người dân đẩy vận chuyển cá từ khu neo đậu ghe, thuyền lên chợ để bán
Theo ông Trần Thanh Văn - Phó Chủ tịch UBND xã Lộc Điền, hiện nay chợ cá Đồi 30 không chỉ là nơi buôn bán của người dân trong xã mà những người làm nghề khai thác thuỷ hải sản ở các xã lân cận, thậm chí cả ở huyện Phú Vang bên cạnh cũng đem tôm, cá về đây để nhập cho thương lái
Hằng đêm, cá hàng chục tấn tôm, cua, cá,...các loại được trao đổi, mua bán tại chợ Đồi 30
Những người đến chợ Đồi 30 để thu mua cá cũng đến từ khắp các địa phương trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, thậm chí là từ TP Đà Nẵng lân cận. Trong ảnh là 1 tiểu thương đến từ Cầu Hai, thị trấn Phú Lộc (huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế). Chị này cho biết, đêm nào chị cũng đến chợ Đồi 30 thu mua thuỷ sản để sáng hôm sau mang về bán lại cho người tiêu dùng tại chợ Nước Ngọt (xã Lộc Thuỷ, huyện Phú Lộc)
Cũng theo Phó Chủ tịch UBND xã Lộc Điền, hiện nay vào mỗi đêm, bên cạnh các tiểu thương thu mua về bán lẻ, tại chợ cá Đồi 30 có khoảng hơn 30 xe tải đông lạnh đến làm hàng để hôm sau toả đi nhập lại cho tiểu thương, khu thương mại trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế và TP Đà Nẵng
Khu chợ này hiện bắt đầu bước vào thời kỳ quá tải, nhất là khu vực dành cho xe tải đông lạnh làm hàng, thiếu khu dịch vụ hậu cần đi kèm
Vấn đề bảo đảm vệ sinh môi trường cũng được đặt ra khi chợ nằm giữa khu dân cư, sát cạnh trường học, nhà văn hoá thôn. Chợ cũng chưa có hệ thống thu gom chất thải, hạ tầng còn sơ sài, không đảm bảo an toàn
Ông Văn Cho biết, hiện nay xã Lộc Điền đã có kế hoạch đầu tư nâng cấp, mở rộng chợ cá Đồi 30 và cũng đã có 1 doanh nghiệp mong muốn đầu tư theo cơ chế "đổi đất lấy hạ tầng"
