Khẳng định cam kết chính trị mạnh mẽ, với tư cách là quốc gia thành viên của ILO
Tiếp tục phiên làm việc của Quốc hội, chiều nay 20/5, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh trình bày trước Quốc hội Tờ trình của Chủ tịch nước về việc đề nghị Quốc hội phê chuẩn gia nhập Công ước số 105 của ILO về xóa bỏ lao động cưỡng bức.
Cho biết về sự cần thiết gia nhập Công ước số 105 của ILO, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh nhấn mạnh, trong bối cảnh Việt Nam đang tăng cường hội nhập kinh tế - quốc tế, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, việc gia nhập Công ước số 105 là rất cần thiết và có ý nghĩa trên tất cả các mặt chính trị, kinh tế - xã hội và pháp lý.
Về chính trị, việc gia nhập Công ước góp phần khẳng định và thực hiện đường lối đối ngoại, hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước, đồng thời tiếp tục khẳng định cam kết chính trị mạnh mẽ của Việt Nam với tư cách là quốc gia thành viên của ILO.
"Đặc biệt trong bối cảnh nước ta đang hội nhập kinh tế - quốc tế một cách sâu rộng, đã tham gia Hiệp định CPTPP và chuẩn bị tiến tới phê chuẩn Hiệp định EVFTA, việc gia nhập Công ước số 105 nói riêng và các Công ước cơ bản còn lại của ILO nói chung là hết sức cần thiết trong thời điểm hiện nay", Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh nói.
Về kinh tế - xã hội, việc gia nhập và thực hiện Công ước sẽ góp phần ngăn chặn các nguy cơ cưỡng bức lao động, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, giúp cho môi trường lao động ổn định, hài hòa.
Thông qua đó tác động tích cực đến nâng cao năng suất lao động, giúp hàng hóa của Việt Nam có điều kiện thuận lợi hơn trong việc tiếp cận thị trường quốc tế, từ đó giúp cho nền kinh tế phát triển bền vững và bảo đảm công bằng xã hội tốt hơn trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Về pháp lý, việc gia nhập Công ước sẽ góp phần củng cố và tăng cường cơ sở pháp lý để bảo đảm hoàn toàn xóa bỏ lao động cưỡng bức tại Việt Nam.
Theo đó, Phó Chủ tịch nước nhấn mạnh: "Với những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, chủ chương nhất quán về hội nhập kinh tế quốc tế và sự hoàn thiện của hệ thống pháp luật thời gian qua, việc xem xét gia nhập Công ước số 105 tại thời điểm hiện nay là chín muồi và hết sức cần thiết".
Góp phần lành mạnh hóa quan hệ lao động
Theo tờ trình, Công ước số 105 hướng đến đối tượng là người lao động, việc xóa bỏ lao động cưỡng bức sẽ góp phần làm lành mạnh hóa quan hệ lao động, tạo ra môi trường lao động ổn định, hài hòa để người lao động yên tâm làm việc và nâng cao hiệu quả lao động.
Đồng thời, người sử dụng lao động cũng được hưởng lợi do xóa bỏ lao động cưỡng bức sẽ góp phần ổn định lực lượng lao động, tăng cường quan hệ lao động giữa người sử dụng lao động và người lao động;
Đối với Nhà nước và xã hội, việc xóa bỏ lao động cưỡng bức sẽ góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, từ đó góp phần ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.
Cũng theo tờ trình do Chủ Tịch nước Nguyễn Phú Trọng ký, việc xóa bỏ, không có lao động cưỡng bức sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam dễ dàng hơn trong việc tiếp cận thị trường thế giới để xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ của mình, nhất là thị trường Hoa Kỳ và Châu Âu.
Trên cơ sở đó, bà Thịnh nêu rõ, theo báo cáo của Chính phủ, qua rà soát nghiên cứu cho thấy các quy định của pháp luật Việt Nam phù hợp với các quy định của Công ước số 105.
Đồng thời, cũng trên cơ sở đề nghị của Chính phủ, bà Đặng Thị Ngọc Thịnh nhấn mạnh, căn cứ quy định tại khoản 14 Điều 70 Hiến pháp 2013, Luật Điều ước quốc tế 2016, Chủ tịch nước trân trọng đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định gia nhập Công ước số 105 của ILO về Xóa bỏ lao động cưỡng bức tại Kỳ họp thứ chín, Quốc hội khoá XIV.
Từ đó, Chủ tịch nước đề nghị Chính phủ báo cáo, thuyết minh trước Quốc hội về nội dung cụ thể và những vấn đề liên quan đến việc gia nhập Công ước số 105.
Tiếp theo, Bộ trưởng Lao động-TB&XH Đào Ngọc Dung, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo thuyết minh việc gia nhập Công ước số 105.
Sau đó, Quốc hội tiếp tục nghe Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu trình bày Báo cáo thẩm tra về việc gia nhập Công ước này.
Công ước 105 là một trong tám công ước cơ bản của ILO, chứa đựng những tiêu chuẩn quốc tế cơ bản về xóa bỏ lao động cưỡng bức, bảo đảm quyền của người lao động trong tự do việc làm, tự do lựa chọn việc làm, không bị cưỡng bức lao động.
Đây là một trong những quyền con người, quyền cơ bản của công dân được quy định trong Hiến pháp 2013.
Xóa bỏ lao động cưỡng bức không chỉ là tiêu chuẩn cơ bản của ILO mà còn là tiêu chuẩn về nhân quyền phổ quát được đề cập trong Công ước của Liên hợp quốc về quyền dân sự và chính trị (ICCPR); cam kết thực hiện tiêu chuẩn quốc tế về xóa bỏ lao động cưỡng bức đồng thời là cam kết trong Hiệp định EVFTA đã được ký kết và cũng đang được trình Quốc hội phê chuẩn.
Do vậy, theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 29, khoản 1 Điều 43 Luật Điều ước quốc tế năm 2016, việc xem xét, quyết định gia nhập Công ước này thuộc thẩm quyền của Quốc hội.