Chiều ngày 16/11, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) với 440/440 đại biểu có mặt tán thành (đạt tỷ lệ 91,29% tổng số đại biểu Quốc hội).
Người nhiễm HIV tại cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở bảo trợ xã hội được cấp miễn phí thuốc kháng HIV
Về kinh phí xét nghiệm HIV tự nguyện để dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con (Khoản 11 Điều 1 - sửa đổi, bổ sung một số khoản của Điều 35), trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu trước khi biểu quyết, Chủ nhiệm Uỷ ban về Các vấn đề xã hội Nguyễn Thuý Anh cho biết, một số ý kiến đại biểu đề nghị quy định rõ nguồn lực thực hiện chính sách xét nghiệm HIV miễn phí đối với phụ nữ mang thai tự nguyện xét nghiệm HIV.
"Tiếp thu ý kiến đại biểu, để duy trì tính ưu việt của chính sách hiện hành, đồng thời bảo đảm tính khả thi, tính công bằng giữa các nhóm đối tượng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng quy định Quỹ bảo hiểm y tế và ngân sách nhà nước chi trả chi phí xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai theo chỉ định chuyên môn", bà Thúy Anh nói.
Đáng chú ý, về tiếp cận thuốc kháng HIV (Khoản 13 Điều 1 - sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 39), có ý kiến đại biểu đề nghị bổ sung các đối tượng được Nhà nước bảo đảm cấp miễn phí thuốc kháng HIV bao gồm: người nhiễm HIV trong cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở bảo trợ xã hội, nhà tạm giữ; người tham gia cứu hộ, cứu nạn bị phơi nhiễm với HIV, bị nhiễm HIV; người trong Tổ tư vấn cộng đồng, lực lượng vũ trang làm nhiệm vụ phòng, chống tội phạm.
Bà Thúy Anh cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo bổ sung đối tượng được cấp miễn phí thuốc kháng HIV là người bị phơi nhiễm với HIV, bị nhiễm HIV do tham gia cứu nạn; người nhiễm HIV tại cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở bảo trợ xã hội và nhà tạm giữ, cơ sở giam giữ khác.
Toàn cảnh phiên làm việc của Quốc hội chiều 16/11
Cùng với đó, về đề nghị bổ sung người trong Tổ tư vấn cộng đồng, lực lượng vũ trang làm nhiệm vụ phòng, chống tội phạm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, điểm a, khoản 2 Điều 39 đã bao gồm những đối tượng này khi làm nhiệm vụ mà bị phơi nhiễm với HIV, bị nhiễm HIV.
Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin phép Quốc hội cho giữ quy định như dự thảo Luật.
Mở rộng đối tượng tiếp cận thông tin nhiễm HIV của người nhiễm
Theo Luật được thông qua, Quốc hội quyết bãi bỏ Điều 42 (quy định về áp dụng pháp luật hình sự, tố tụng hình sự, xử lý vi phạm hành chính đối với người bị xử lý hình sự, hành chính mà bị bệnh AIDS giai đoạn cuối); Điều 44 quy định về Quỹ Hỗ trợ, điều trị, chăm sóc người nhiễm HIV cũng được bãi bỏ.
Tiếp thu ý kiến các đại biểu, Thường vụ Quốc hội đã bổ sung điều khoản chuyển tiếp để bảo đảm kinh phí kết dư và các tài sản liên quan được chuyển giao, phân bổ, sử dụng hợp pháp, hiệu quả khi bãi bỏ Quỹ Hỗ trợ, điều trị, chăm sóc người nhiễm HIV.
"Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận đề xuất của Chính phủ về nghiên cứu việc lập Quỹ Dự phòng và Nâng cao sức khỏe, trong đó có hỗ trợ, điều trị, chăm sóc người nhiễm HIV trong quá trình nghiên cứu xây dựng dự án luật", bà Thuý Anh nói.
Một trong những điểm mới của luật là bổ sung quy định, người nhiễm HIV phải "thông báo kịp thời kết quả xét nghiệm HIV dương tính của mình cho vợ, chồng, người dự định kết hôn, người chung sống như vợ chồng với mình".
Bên cạnh đó, "thực hiện các quy định về điều trị khi tham gia điều trị bằng thuốc kháng HIV".
Luật cũng quy định mở rộng đối tượng được tiếp cận thông tin về tình trạng nhiễm HIV của người nhiễm HIV.
Cụ thể, gồm: Người đứng đầu cơ quan, đơn vị được giao nhiệm vụ giám sát dịch tễ học HIV/AIDS; người được giao nhiệm vụ giám sát dịch tễ học HIV/AIDS; người đứng đầu, người được giao nhiệm vụ của cơ quan bảo hiểm xã hội trực tiếp thực hiện việc giám định, thanh toán, quản lý thông tin khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế cho người nhiễm HIV.
Người đứng đầu, người được giao nhiệm vụ của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khi trực tiếp thực hiện việc thanh toán, quản lý thông tin khám bệnh, chữa bệnh cho người nhiễm HIV; người được người nhiễm HIV đồng ý cũng được tiếp cận thông tin về tình trạng nhiễm HIV của người nhiễm HIV.
Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống HIV/AIDS có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021.
Các điểm mới của Luật
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, việc sửa đổi, bổ sung Luật đã bảo đảm thể chế hóa kịp thời, đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm quyền con người theo tinh thần Hiến pháp năm 2013 và tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho công tác phòng, chống HIV/AIDS trong tình hình mới.
Các điểm mới của Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS)vừa được thông qua bao gồm:
(1) Bổ sung một số đối tượng có hành vi nguy cơ cao được ưu tiên tiếp cận thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS.
(2) Mở rộng sự tham gia của người nhiễm HIV và người có hành vi nguy cơ cao trong một số biện pháp phòng, chống HIV/AIDS như cung cấp dịch vụ tư vấn và xét nghiệm sàng lọc HIV.
(3) Bổ sung biện pháp điều trị dự phòng trước phơi nhiễm với HIV để tăng tiếp cận và hiệu quả phòng ngừa lây nhiễm HIV cho người có nguy cơ phơi nhiễm, người phơi nhiễm HIV.
(4) Giảm độ tuổi được yêu cầu xét nghiệm HIV tự nguyện xuống 15 tuổi để bảo đảm phù hợp với tình trạng thực tế lây nhiễm HIV trong nhóm trẻ hiện nay, giúp phát hiện, điều trị sớm và thực hiện các biện pháp dự phòng lây nhiễm ra cộng đồng.
(5) Bổ sung đối tượng được tiếp cận thông tin của người nhiễm HIV để phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước, giám sát dịch tễ và phòng, ngừa nguy cơ lây nhiễm HIV.
(6) Xác định nguồn chi trả chi phí xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai để đảm bảo tính khả thi và nguồn lực thực hiện chính sách. Xác định nguồn tài chính cho phòng, chống HIV/AIDS để bảo đảm thực hiện các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS với mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS tại Việt Nam.
