Đứng trên ruộng bắp của mình, ông Trần Ngọc Hòa, xã Đại Hồng, nói rằng ông có 5.000m2 đất làm nông bám dọc triền sông, là nguồn sống của cả gia đình nhưng chỉ mấy năm qua đã bị sạt lở mất gần một nửa.
"Đất của tôi nằm sát mỏ cát của Công ty Trường Lợi, họ khai thác quá khủng khiếp nên đất bị sụt xuống sông. Đất trồng hoa màu lân cận mỏ cát này cũng mất 10-20m ăn sâu vào đất liền mỗi năm. Bà con rất bức xúc nhưng mọi kiến nghị đều không có kết quả"- ông Hòa nói.
Tình trạng khai thác cát gây biến đổi dòng chảy làm mất làng, mất đất của dân là câu chuyện diễn ra rất nóng bỏng dọc sông Thu Bồn từ nhiều năm qua. Tàu thuyền, máy nạo hút lẫn xe cơ giới hoạt động náo nhiệt.
Người dân ở Đại Hồng cho biết do hút cát tràn lan nên ở xã này đã có hai ngôi làng biến mất vì sạt lở, người dân buộc phải di chuyển qua nơi khác. Trong khi đó ven sông Thu Bồn có hàng chục điểm sạt lở, hở hàm ếch.
Khai thác cát trên sông Thu Bồn
Chỉ riêng Đại Lộc có tới hàng chục mỏ, người dân ở các ngôi làng dọc sông liên tục kêu cứu vì sông nuốt làng, nuốt đất sản xuất. Đặc biệt một số mỏ khai thác nằm sát các cầu như Hà Nha, cầu Giao Thủy cũng đe dọa kết cấu công trình, gây biến đổi dòng chảy tự nhiên.
"Mỗi lần có đoàn kiểm tra hoặc chỉ đạo gì đó thì các mỏ cát lại trùm mền. Nhưng rồi mọc rầm rộ trở lại. Chúng tôi hy vọng từ năm 2023 này tỉnh Quảng Nam kiên quyết làm nghiêm để dân còn giữ lại được đất đai, nhà cửa"-một người dân ở thôn Ngọc Kinh Đông, xã Đại Hồng nói.
Sẽ giảm mỏ cát
Ông Võ Ngọc Tốt - Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Đại Lộc cho biết, tính tới tháng 2-2023 chỉ còn 2 mỏ cát quy mô lớn hoạt động gồm mỏ của Công ty Pha Lê (xã Đại Sơn) và mỏ của Công ty Trường Lợi (xã Đại Hồng).
"Đa số các mỏ đều đã thu hẹp quy mô hoặc hết thời gian khai thác. Sắp tới có thêm giấy phép cấp quyền khai thác hoạt động mới là mỏ của Công ty Hoàng Cử"- ông Tốt nói.
Một lãnh đạo UBND huyện Đại Lộc cho biết, sẽ tiếp tục quyết liệt và hạn chế tối đa các mỏ cát trên sông Thu Bồn. Theo đó sẽ chỉ còn 2-3 mỏ hoạt động thay vì số lượng nhiều như trước đây.