Trong chương đầu pho sử vàng của Đảng Cộng sản Việt Nam, phong trào cách mạng Xô Viết Nghệ Tĩnh, đỉnh cao là cao trào cách mạng 1930 - 1931, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng đinh: “Dù đế quốc Pháp và bọn phong kiến dã tâm nhấn chìm phong trào cách mạng trong biển máu nhưng truyền thống oanh liệt của Xô Viết Nghệ Tĩnh đã thúc đẩy phong trào cách mạng trong cả nước tiến lên và đưa Cách mạng Tháng Tám thành công rực rỡ”.
Nhìn lại 92 năm Xô Viết Nghệ Tĩnh, Đảng bộ và nhân dân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh rất tự hào về những đóng góp cho cách mạng, cho Đảng trong những năm đầu thành lập.
Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (tranh tư liệu).
Ngay từ những ngày đầu xây dựng chính quyền Xô viết, khi bước vào cuộc tranh đấu với kẻ thù, Đảng ta đã nhận thức sâu sắc: “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng”. Chính vì vậy, các tổ chức quần chúng được xây dựng và phát triển rộng khắp như: Tự vệ đỏ, hội phụ nữ giải phóng, thanh niên cộng sản đoàn, sinh hội và các hội tán trợ…
Các tổ chức quần chúng ra đời sớm đã tuyên truyền, vận động, giáo dục cách mạng cho quần chúng nhân dân tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng. Những tổ chức quần chúng được Đảng xây dựng đã góp phần đắc lực cho cuộc tranh đấu trực diện với kẻ thù. Nhưng khi gặp khó khăn, hoạn nạn, tổ chức quần chúng lại là nơi cưu mang, đùm bọc, che chở để cho các tổ chức Đảng vượt qua mọi thử thách, gian khó.
Thành công của Đảng trong xây dựng các tổ chức quần chúng, các giới, thành phần vào tổ chức cách mạng là điều kiện để tạo nên sức mạnh của Đảng ở cơ sở, đó cũng là điều kiện thuận lợi cho các nông - xã bộ nông thôn ra đời và tồn tại, phát triển trong những năm 1930 - 1931.
Tượng đài Xô Viết Nghệ Tĩnh tại thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc (Hà Tĩnh)
Có thể khẳng định, chi bộ nông trong chính quyền nông thôn Xô Viết Nghệ Tĩnh xét về tính chất và nội dung hoạt động có nhiều nét giống với những Xô viết đại biểu công - nông - binh ở nước Nga trong cách mạng 1905 (khi Xô viết là cơ quan lãnh đạo đấu tranh và khởi nghĩa). Do đó, Đảng ta gọi chính quyền cách mạng ở Nghệ - Tĩnh đúng với tinh thần của chủ nghĩa Mác - Lênin. Điều đó càng làm nổi bật ý nghĩa quốc tế vô sản của Xô Viết Nghệ Tĩnh.
Xô Viết Nghệ Tĩnh là chính quyền của công - nông lao động ra đời bắt đầu ở những vùng nông thôn, làm nhiệm vụ công nông chuyên chính do Đảng lãnh đạo. Đây là kiểu Xô viết có tính độc đáo ở Việt Nam.
Xô Viết Nghệ Tĩnh thể hiện tính sáng tạo của quần chúng nhân dân trong việc vận dụng linh hoạt các hình thức tổ chức và đấu tranh bảo vệ chính quyền cách mạng qua các giai đoạn lịch sử khác nhau. Việc giành và giữ chính quyền cách mạng trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930 - 1931 đã để lại nhiều bài học quí báu và thiết thực cho việc xây dựng và phát triển đất nước ngày nay.
Ngày nay, với tinh thần cách mạng tiến công, cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh tiếp tục đồng hành cùng với Đảng và nhân dân ta giành nhiều thắng lợi trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất Tổ quốc.