Đó là thông tin được đưa ra tại Hội nghị trực tuyến tổng kết thực hiện Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ (Đề án 1237) và Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin (Đề án 150) giai đoạn 2013-2020; phương hướng, nhiệm vụ giải pháp giai đoạn 2021-2025, diễn ra ngày 11/1. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Ban Chỉ đạo quốc gia 515) cùng các Phó trưởng Ban Chỉ đạo 515: Thượng tướng Võ Minh Lương – Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Bá Hoan chủ trì Hội nghị.
Phó Thủ tướng đánh giá cao và gửi lời cảm ơn đến các lực lượng thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ .
17.000 hài cốt liệt sĩ được tìm kiếm, quy tập trong 8 năm
Giai đoạn 2013-2020, các cấp, ngành, địa phương, đơn vị đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, tích cực, hiệu quả Chỉ thị 24 của Bộ Chính trị, Quyết định 1237, Quyết định 150 của Thủ tướng Chính phủ; tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Với việc triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp, công tác này đã được thực hiện toàn diện, đi vào nền nếp và trở nên sâu sắc hơn, từ đó hoàn thành cơ bản các mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra, góp phần ổn định tình hình chính trị-xã hội ở các địa phương, làm tăng thêm niềm tin của nhân dân, thân nhân liệt sĩ vào đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.
Công tác tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ được triển khai sâu rộng, tạo sự lan toả mạnh mẽ trong các tầng lớp nhân dân. Đến nay nhiều đơn vị, địa phương đã cơ bản hoàn thành việc rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; kịp thời cung cấp cho các đơn vị, địa phương xác minh, kết luận thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ. Các địa phương đã cơ bản hoàn thành kết luận địa bàn; lập bản đồ tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ 3 cấp (xã, huyện, tỉnh).
Từ năm 2013 đến nay, toàn quốc đã tìm kiếm, quy tập được gần 17.000 hài cốt liệt sĩ (ở trong nước hơn 8.000, ở Lào trên 2.000, ở Campuchia hơn 6.000); tiếp nhận hơn 38.000 mẫu hài cốt liệt sĩ và mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ; phân tích, lưu trữ ADN được hơn 23.000 mẫu; xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin được hơn 4.000 trường hợp (bằng phương pháp thực chứng được gần 3.000 trường hợp, bằng phương pháp giám định ADN được hơn 1.000 trường hợp).
Lực lượng chức năng xác minh, kết luận bổ sung, đính chính thông tin được 1.260/1.736 ngôi mộ của nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Đắk Lắk (đạt 72,58% số mộ có một phần thông tin; 55,9% tổng số mộ trong nghĩa trang). Các đơn vị, địa phương đã quản lý chặt chẽ địa bàn; tổ chức đón nhận, bàn giao, truy điệu, an táng hài cốt liệt sĩ trang nghiêm, trọng thị, chu đáo; công bố, trả kết quả xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin đúng quy định.
Điểm cầu Hà Nội và các địa phương.
Làm bằng cả tình cảm và trách nhiệm
Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao và gửi lời cảm ơn đến các lực lượng trực tiếp, gián tiếp thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ nói riêng, đền ơn đáp nghĩa nói chung, trong những năm qua. Bên cạnh những cá nhân, tập thể được vinh danh tại hội nghị tổng kết, có rất nhiều tổ chức, cá nhân có những đóng góp rất đáng trân trọng, ý nghĩa, thể hiện tình cảm đối với những liệt sĩ đã hy sinh vì nền độc lập, tự do của dân tộc.
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, thời gian qua, công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ được thực hiện tương đối nền nếp. Tới đây, các lực lượng tiếp tục bám sát thực tiễn, nhìn thẳng vào những khó khăn, nghiêm túc khắc phục những nguyên nhân chủ quan, chưa làm thật tốt, chưa đúng như mong muốn để làm tốt hơn.
Không riêng lực lượng quân đội, ngành LĐ –TB&XH, mà các cấp, các ngành, các địa phương cần tạo điều kiện tốt nhất có thể cho công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ bằng tất cả trách nhiệm, tình cảm. Đây là công việc vô cùng khó khăn. Rất nhiều liệt sĩ không chỉ hy sinh ở đất liền mà cả ở cửa sông, cửa biển; không chỉ ở trong nước mà cả ở các nước bạn.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, việc xác định danh tính hài cốt liệt sĩ thiếu thông tin còn rất nhiều khó khăn cho dù các lực lượng đã có nhiều giải pháp. Thời gian tới, các đơn vị giám định ADN, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, kết hợp công nghệ mới, công nghệ thông tin, sinh học, từ đó có những sáng kiến để đẩy nhanh hơn, làm tốt hơn nữa.
Theo Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Võ Minh Lương, trong những năm tới, cùng với việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về nhiệm vụ tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, các cấp, ngành, đơn vị cần đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về nhiệm vụ này; đồng thời chủ động thu thập, kết nối, xử lý thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị trong chiến tranh.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho một số tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ thiếu thông tin.
Cùng với đó, việc kiện toàn tổ chức, lực lượng chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin cần được quan tâm hơn nữa; song song với việc tăng cường hoạt động tìm kiếm quy tập, tổ chức thực hiện quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; mở rộng quan hệ, tăng cường hợp tác quốc tế, đồng thời bảo đảm nguồn lực, phương tiện, trang bị, kinh phí, đào tạo, bồi dưỡng và chế độ, chính sách đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác này.
Đại diện Ban Chỉ đạo 515 của Quân khu 2, Quân khu 9, Quân khu 7; lãnh đạo Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Bộ LĐTB&XH, tỉnh Đắk Lắk… đã trao đổi các kinh nghiệm cũng như những khó khăn, vướng mắc gặp phải trong quá trình tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Cụ thể như công tác quản lý đăng ký, bàn giao hồ sơ, danh sách liệt sĩ, sơ đồ mộ chí, hồ sơ quy tập những năm trước đây còn thiếu chặt chẽ, khoa học. Nhân chứng biết thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ ngày càng già yếu. Địa hình, địa vật nhiều nơi thay đổi, trong khi một số địa bàn bị ô nhiễm bom mìn, vật liệu nổ dày đặc, thời tiết khắc nghiệt. Thời gian chôn cất nhiều liệt sĩ đã lâu, hài cốt không còn nguyên mẫu, đủ mẫu; nhiều trường hợp không còn thân nhân liệt sĩ để lấy mẫu. Công suất của các cơ sở giám định ADN xác định danh tính hài cốt liệt sĩ chưa đáp ứng được yêu cầu.
Các ý kiến cũng đề nghị tiếp tục bố trí kinh phí rà phá bom mìn, vật liệu nổ để tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở các địa bàn trọng điểm; bảo đảm phương tiện, trang bị cho các lực lượng tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; có chính sách hỗ trợ thân nhân liệt sĩ lấy giám định ADN xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương quan tâm hơn nữa đến công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo cho các gia đình thương binh, liệt sĩ, người có công, nhất là Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022 sắp đến.