Từ năm học 2022-2023, học phí của các cơ sở giáo dục đại học sẽ được điều chỉnh theo Nghị định số 81/2021/NĐ-CP của Chính phủ.
Các trường đều điều chỉnh theo hướng tăng
Theo Nghị định 81, từ năm học 2022 - 2023, mức trần học phí các khối ngành: Khoa học giáo dục và đào tạo giáo viên 12,5 triệu đồng/năm (tăng 2,7 triệu đồng); Nghệ thuật là 12 triệu đồng/năm (tăng 0,3 triệu đồng); Kinh doanh và quản lý, pháp luật là 12,5 triệu đồng/năm (tăng 2,7 triệu đồng); Toán và thống kê, máy tính và công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật là 14,5 triệu đồng/năm (tăng 2,8 triệu đồng); Y Dược 24,5 triệu đồng/năm (tăng 10,2 triệu đồng)...
Như vậy, so với năm học 2021 - 2022, mức học phí của các cơ sở giáo dục đại học chưa tự chủ tăng từ 0,3 - 10,2 triệu đồng/năm, tùy từng khối ngành. Trong đó, tăng nhiều nhất là khối ngành Y Dược và các khối ngành sức khỏe khác với mức tăng từ 4,2 - 10,2 triệu đồng/năm.
Đối với cơ sở giáo dục đại học công lập tự bảo đảm chi thường xuyên, mức học phí được xác định tối đa bằng 2 lần mức trần học phí với các cơ sở chưa tự chủ, tương ứng với từng khối ngành và từng năm học. Đối với cơ sở giáo dục đại học công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư (tự chủ hoàn toàn), mức học phí được xác định tối đa bằng 2,5 lần mức trần học phí với trường chưa tự chủ. Cùng với đó, mức trần học phí đối với đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ của các cơ sở giáo dục đại học công lập được xác định cao hơn từ 1,5 - 2,5 lần so với học phí đại học, tương ứng với từng khối ngành đào tạo của từng năm học theo các mức độ tự chủ.
Nghị định 81 cũng quy định, cơ sở giáo dục đại học trước khi tuyển sinh hoặc xét tuyển phải công bố công khai mức thu học phí, chi phí đào tạo cho từng năm học, lộ trình tăng học phí (nếu có) và dự kiến cho cả khóa học. Các cơ sở giáo dục có trách nhiệm công khai, giải trình về các mức thu này; công khai các điều kiện đảm bảo chất lượng theo quy định; công khai chính sách miễn, giảm học phí và mức thu, miễn giảm học phí trong trường hợp xảy ra thiên tai, dịch bệnh, các sự kiện bất khả kháng.
Đến thời điểm này, trong đề án tuyển sinh năm học 2022 - 2023, nhiều trường đại học từ công lập chưa tự chủ, công lập tự chủ đến các trường đại học tư đều có điều chỉnh theo hướng tăng học phí.
Cân nhắc mức học phí để giảm áp lực cho sinh viên
Việc học phí tăng đồng nghĩa với việc tăng áp lực tài chính, đặc biệt đối với các gia đình ở nông thôn có con em đi học xa nhà, vừa phải lo học phí cao, vừa phải lo sinh hoạt phí là khoản chi tiêu quá sức. Nhiều phụ huynh cho rằng, việc tăng học phí là cách để các trường đại học đầu tư cơ sở vật chất, tăng chất lượng dạy và học. Tuy nhiên, các trường nên cân nhắc mức học phí phù hợp mỗi năm nhằm giảm áp lực cho sinh viên, đối tượng phụ thuộc phần lớn tài chính vào gia đình.
Thực tế cho thấy hiện nay, nhiều sinh viên phải đi làm thêm để có tiền trang trải học phí và các khoản sinh hoạt khi sống xa nhà vì số tiền gia đình chu cấp là không đủ. Tuy nhiên, việc đi làm thêm quá tải cũng ảnh hưởng không nhỏ tới thời gian học tập. Do vậy, nhiều trường đại học và phụ huynh, sinh viên kiến nghị cần mở rộng đối tượng được hưởng chính sách tín dụng sinh viên, đồng thời, điều chỉnh mức lãi suất phù hợp hơn. Lãi suất cho vay áp dụng tại thời điểm năm 2021 là 6,6% - mức lãi suất khá cao cho đối tượng ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội.
Chia sẻ về việc tăng học phí, nhiều phụ huynh tại Hà Nội cho rằng, chủ trương tăng học phí là cần thiết nếu đặt đúng mục tiêu. Theo đó, tăng học phí phải đi đôi với đầu tư cơ sở vật chất, đào tạo giáo viên, nâng cao chất lượng chương trình học, mở rộng các chương trình ngoại khóa. Bên cạnh đó, nhà trường phải công khai điều kiện đào tạo, chất lượng đào tạo để phụ huynh và sinh viên cùng giám sát.