Chúng tôi gặp Hoàng Văn Minh trong một chương trình tập huấn kiến thức, kỹ năng phòng chống ma túy cho các em học sinh phổ thông trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Chương trình là sự phối hợp giữa UBND tỉnh Lạng Sơn, Sở GDĐT tỉnh Lạng Sơn với Viện Nghiên cứu và Ứng dụng phòng chống PSD (Viện PSD); nhằm thực hiện Kế hoạch 599 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về triển khai các nhiệm vụ phòng chống AIDS, ma túy, mại dâm trong trường học năm 2021 trên 63 tỉnh, thành.
Hoàng Văn Minh đang chia sẻ trong chương trình tuyên truyền, đào tạo kỹ năng PCMT học đường cho học sinh tại tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: Viện PSD
Nhiều năm bôn ba xứ người
Anh Minh là người được chọn để chia sẻ với các em học sinh về việc cai nghiện ma túy thành công. Hoàng Văn Minh có dáng vẻ của một người đàn ông với khí chất điềm tĩnh, nhiệt tình. Sự từng trải và luôn phảng phất chút buồn khiến người đối diện có thể cảm nhận được ngay anh là người đã kinh qua nhiều sóng gió trong cuộc đời.
Sinh năm 1981, học hết cấp 3, vừa qua tuổi học trò Hoàng Văn Minh đã sớm ý thức trách nhiệm với gia đình và với chính bản thân. Cánh cổng Đại học khép lại nhưng một bước ngoặt với anh lúc đó chính là quyết định đi xuất khẩu lao động ở Moscow tại Liên Bang Nga - năm 1999.
Trong 5 năm tại Nga, anh chỉ biết đến công việc, trong tâm trí duy nhất một mục đích kiếm tiền để có vốn trở lại quê nhà. Trong lao động, con người có thể tôi rèn nhân cách và ý chí mạnh mẽ nhất. Những năm tháng phải làm việc dưới trời đông tuyết lạnh, những đêm dài nhớ gia đình, nhớ quê hương, Hoàng Minh đã trưởng thành, vững vàng lên rất nhiều.
Một lần thiếu hiểu biết, trả giá bằng cả thanh xuân
Hoàng Minh về nước, đầu tư vốn liếng mua xe ô tô để kinh doanh du lịch. Một thời gian sau, Minh bắt đầu có những mối quan hệ với những người bạn “bất thường”. Ban đầu họ rủ anh đi đánh bạc giải trí, rượu bia, đi chơi thâu đêm, suốt sáng và dụ tôi sử dụng ma túy đá.
“Thời điểm đó thật sự tôi nghĩ ma túy đá chắc không gây nghiện đâu, không vật vã, khó chịu như heroin đâu. Tôi cứ nghĩ chỉ heroin mới gây nghiện, mới phải đi cai. Rồi điều gì đến cũng phải đến, ban đầu tôi sử dụng ma túy đá cùng bạn bè về sau tự tôi đi tìm ma túy để sử dụng, bao nhiêu tiền bạc đều “cuốn gói ra đi. Chiếc xe ô tô tôi mua bằng 5 năm mồ hôi nước mắt cũng ra đi chỉ để thỏa mãn nhu cầu của chính bản thân tôi” - Hoàng Minh đã chia sẻ trong chương trình tập huấn.
Bạn bè xa lánh, gia đình suy sụp kinh tế, bản thân anh càng ngày càng lún sâu vào ma túy. Minh u mê tới nỗi sẵn sàng ăn trộm, cướp giật… để có tiền mua ma túy. Bố mẹ, vợ con khuyên nhủ rất nhiều nhưng Minh đều bỏ ngoài tai.
Sau những cơn “phê” đầu óc tỉnh táo trở lại, Minh vẫn ý thức “phải cai”. Anh đã từng đi cai rất nhiều trung tâm như trung tâm cai nghiện số 5, trung tâm cai nghiện tỉnh Hưng Yên nhưng đều thất bại, dù đi 2-3 năm về nhà vài ngày anh lại lao đi tìm ma túy để sử dụng.
Đường về có nắng…
Sau nhiều lần cai rồi lại nghiện, dường như Hoàng Minh không còn mảy may tin rằng bản thân có thể bỏ được ma túy. Em gái Minh - người chứng kiến tất cả những khổ đau dằn vặt của anh trai, đôn đáo khắp nơi với hi vọng tìm được cơ sở cai nghiện tốt nhất cho anh. Chính em gái đã đưa anh đến Viện PSD.
Hoàng Minh đang chia sẻ (online) trong chương trình tập huấn kỹ năng PCMT học đường tại tỉnh Thái Nguyên. Ảnh: Viện PSD
Khi được hỏi “vì sao từng cai nghiện nhiều lần, ở nhiều nơi mà vẫn tái nghiện cho tới khi đến Nẻo về Hà Nam, có điểm gì khác biệt” Hoàng Minh chia sẻ: Những lần trước, tôi đi cai nghiện cũng quyết tâm ghê lắm nhưng chỉ sau 2 tuần, tôi thấy chán nản vô cùng. Tự soi mình những lúc minh mẫn nhất, tôi nhận ra cảm giác trống rỗng và vô vị chính là tác nhân làm tôi không thể thoát khỏi “nó”. Người bình thường khi cô đơn đã thấy tệ lắm rồi, người như tôi khi cô đơn thì càng thấy mình vô tích sự, càng thấy mình không có giá trị, mình không có tự do. Chính cảm giác này cùng với môi trường buộc phải sống tập trung, bị tách biệt với thế giới làm tôi lại “thèm” ma túy.
“Nhưng tôi đã nhận được kết quả thật sự tốt đẹp cũng như một bài học nhớ đời, rằng: Tôi cứ mãi là “thằng nghiện” vì thiếu nhận thức, thiếu hẳn những tri thức để có thể tự lý giải ý nghĩa chính sự tồn tại của mình, đặc biệt là thiếu các kỹ năng ứng phó với cảm xúc của chính mình.
May thay, nhờ tình thương, sự thấu hiểu một cách khoa học, một cách thật sự là tâm lý của những người trong Viện PSD đã khiến tôi bừng tỉnh, kiểu như họ khiến tôi giác ngộ vậy. Họ dạy tôi kỹ năng vượt thoát khỏi cái cảm giác đê mê chết người ấy - thật sự là phải có kỹ năng. Chính họ đã làm tôi thay đổi nhận thức hoàn toàn. Do vậy, tôi quyết định ở lại trung tâm Nẻo về để hỗ trợ anh em học viên - những người từng mất phương hướng giống như mình”.
Trong nhiệm vụ thực hiện Kế hoạch 599 của Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp giữa các tỉnh, thành và Viện PSD, Hoàng Minh đã đi và chia sẻ tới hàng nghìn học sinh như ở tỉnh Lạng Sơn, Thái Nguyên, Quãng Ngãi và còn nhiều địa phương tiếp theo. Tâm nguyện của anh - lời nhắn nhủ chân thành tới các em: “đừng dùng ma túy dù chỉ một lần”.