Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao cho biết, với việc quán triệt và triển khai kịp thời, nghiêm túc các Nghị quyết của Quốc hội, hoạt động của hệ thống Tòa án nhân dân trong thời gian qua tiếp tục có những chuyển biến tích cực trên tất cả các mặt công tác. Các Tòa án đã hoàn thành nhiều chỉ tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ cơ bản mà các Nghị quyết của Quốc hội đề ra; một số lĩnh vực tuy chưa đạt được theo yêu cầu nhưng đã có nhiều tiến bộ rõ nét.
Toàn cảnh phiên họp sáng 6/11.
Các Tòa án đã làm tốt và đẩy mạnh tranh tụng tại tất cả các phiên tòa xét xử, thực hiện nghiêm nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật. Tòa án nhân dân tối cao đã biên soạn giáo trình và tổ chức nhiều khóa bồi dưỡng, tập huấn, hội thảo về kỹ năng tổ chức tranh tụng tại phiên tòa. Nhiều Tòa án địa phương đã chủ động xây dựng quy chế, chương trình phối hợp với Viện kiểm sát cùng cấp tổ chức các "Phiên tòa mẫu", "Phiên tòa hình sự rút kinh nghiệm"... Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành 2 Thông tư quy định về phòng xử án và Quy chế tổ chức phiên tòa. Việc tổ chức phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp đã thể hiện sự trang nghiêm, bình đẳng giữa các bên, tạo tâm lý thuận lợi cho luật sư khi tranh tụng.
Từ ngày 01/10/2015 đến ngày 30/9/2020, các Tòa án đã thụ lý 19 yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm của Tòa án; đã giải quyết dứt điểm 15 trường hợp. Các Tòa án cũng đã giải quyết 60/76 vụ án dân sự mà người bị thiệt hại khởi kiện các cơ quan nhà nước yêu cầu bồi thường. Công tác giải quyết bồi thường thiệt hại theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước được các Tòa án thực hiện khẩn trương, nghiêm túc, đúng quy định của pháp luật.
Công tác xây dựng, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật, triển khai thi hành các đạo luật liên quan đến lĩnh vực tư pháp, tố tụng của Tòa án nhân dân tối cao đảm bảo đúng tiến độ, yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tòa án nhân dân tối cao đã đề ra 14 giải pháp để nâng cao chất lượng công tác xét xử. Chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết, xét xử các loại án tiếp tục được nâng cao; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án trong nhiều năm được hạn chế ở mức thấp, giảm dần qua các năm và hiện ở mức dưới 1,5%, đáp ứng chỉ tiêu Nghị quyết của Quốc hội đề ra.
Công tác kiểm tra, giám đốc việc xét xử luôn được lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao quan tâm, tiến hành thường xuyên. Định kỳ hàng năm, Tòa án nhân dân tối cao đều thành lập các đoàn kiểm tra tiến hành kiểm tra công tác xét xử tại các Tòa án. Các Tòa án nhân dân cấp tỉnh cũng duy trì thường xuyên công tác kiểm tra việc xét xử đối với các Tòa án nhân dân cấp huyện thuộc quyền quản lý.
Công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đã có nhiều tiến bộ, nhưng có năm vẫn chưa đạt chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội do số lượng đơn thuộc thẩm quyền vẫn không ngừng gia tăng theo từng năm. Chất lượng kháng nghị và trả lời đơn tiếp tục được đảm bảo, 100% kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao được Hội đồng xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm chấp nhận.
Tính từ ngày 01/6/2019 đến ngày 30/9/2020, các Tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm đối với 37 vụ với 147 bị cáo; đã xét xử 25 vụ với 90 bị cáo phạm các tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai, vi phạm các quy định về sử dụng đất đai, vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Chánh án Toàn án nhân dân Tối cao cho biết, trước tình trạng xâm hại tình dục trẻ em gia tăng phức tạp, nhiều Đại biểu Quốc hội đã yêu cầu tăng cường hoạt động phòng, chống loại tội phạm nguy hiểm này. Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết số 06/2019/NQ-HĐTP ngày 01/10/2019 hướng dẫn áp dụng một số quy định tại các Điều 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147 của Bộ luật Hình sự và việc xét xử vụ án xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi. Nghị quyết có nhiều nội dung tiến bộ, hướng dẫn cụ thể công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm xâm hại tình dục trẻ em; có tác dụng tháo gỡ được những khó khăn trong thực tiễn, được các chuyên gia quốc tế và trong nước đánh giá cao.
Tòa án nhân dân tối cao đã thành lập 38 Tòa gia đình và người chưa thành niên tại các Toà án nhân dân cấp tỉnh. Các Tòa án đã tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng khẩn trương nghiên cứu hồ sơ nên hầu hết các vụ án xâm hại trẻ em đều được đưa ra xét xử nghiêm minh, trong thời hạn luật định. Mức hình phạt mà các Tòa án đã tuyên phạt bảo đảm nghiêm minh, đúng quy định của pháp luật; tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của các bị cáo.